12 Sự thật thú vị về loài sóc bạn chưa biết

Loài sóc, có cơ thể nhỏ bé với kích thước dài từ 7-10cm đến 50-75cm, và nặng trong khoảng 10g đến 8kg. Sóc sở hữu vóc dáng mảnh mai, lông dày, mắt to tròn, móng vuốt cong và sắc nhọn. Bộ lông mềm mại, đa dạng về màu sắc. Chân sau dài hơn và có 4 hoặc 5 ngón chân. Đuôi sóc có nhiều công dụng: giữ thăng bằng, che mưa nắng và giữ ấm. Các đặc điểm chính của sóc:

• Tên thông thường: Sóc
• Tên khoa học: Sciuridae
• Loài: Động vật có vú
• Chế độ ăn: Động vật ăn tạp
• Kích thước: 12-90 cm (tuỳ loài)
• Trọng lượng: 0,5-1,8 kg
• Sách Đỏ: Không xếp hạng

Sóc lùn châu Phi là loài sóc nhỏ nhất thế giới với chiều dài chỉ 13 cm từ mũi đến đuôi, trong khi đó, sóc khổng lồ ở Ấn Độ có thể dài tới 90 cm.

Bốn chiếc răng cửa của sóc luôn phát triển liên tục, do đó, chúng phải gặm nhấm thường xuyên. Sóc cây thường hay nhảy từ cây này sang cây khác, trong khi sóc đất thì sống trong hang hoặc đường hầm và ăn các loại quả hạch, lá cây và côn trùng. Chúng hay sống thành bầy và cảnh báo lẫn nhau bằng cách huýt sáo.

Sống ở nhiều môi trường khác nhau, từ núi rừng cho đến công viên thành phố, sóc cây còn thích nhảy xuống đất để kiếm ăn. Thức ăn của chúng gồm quả hạch, quả đầu, quả mọng, hoa, vỏ cây, trứng và đôi khi là chim non. Chúng cũng thích cả nhựa cây.

Dù không bay được, sóc bay có khả năng nhảy xa. Khi nhảy, chúng có thể vươn cánh tứ chi và nhảy xa 45m. Sóc bay sống trong tổ hoặc lỗ cây và ăn quả hạch, hoa quả, côn trùng và thậm chí là chim non.

Họ sóc bao gồm bộ gặm nhấm (Rodentia) và được chia thành 5 phân họ với gần 280 loài. Có nhiều loài sóc như sóc đất, sóc cây, sóc chuột, sóc lông vàng, sóc bay… Mặc dù sóc bay không thể bay thực sự, chúng vẫn có thể lướt từ cây này sang cây khác với mỗi chuyến lướt khoảng 90m. Sóc đất đá sinh sống ở vùng núi đá, sóc lông vàng ăn hạt giống, côn trùng và nấm, còn sóc xám miền đông có lông màu xám và đuôi lớn. Sóc đỏ thì sống trên cây và ăn hạt và quả.

Các loài sóc trên thế giới chủ yếu là ăn tạp với chế độ ăn chủ yếu là hạt và quả. Một số loài sống ở vùng nhiệt đới còn ăn côn trùng và động vật nhỏ có xương.

Sóc chủ yếu tiêu thụ cỏ, hạt và quả, nhưng nhiều loài cũng ăn côn trùng và thậm chí động vật có xương sống nhỏ. Răng của loài gặm nhấm này phát triển suốt đời, tạo thành các răng cửa lớn để gặm nhấm và răng hàm để nhai. Sóc có thị lực tốt cùng hệ thống cảm quan nhạy bén, giúp chúng sinh sống trên cây.

Thường, sóc sinh sản 1-2 lần mỗi năm, con non sinh ra trần trụi và được mẹ chăm sóc chu đáo. Chúng được cho bú trong khoảng 6-10 tuần và trở nên tự lập vào cuối năm đầu tiên.

Loài sống trên mặt đất thường sống thành bầy đàn, trong khi loài sống trên cây thường sống đơn độc.

Khi tổ bị đe dọa, sóc mẹ nhanh chóng di chuyển con đến nơi an toàn và có thể tạo tổ mới nếu cần thiết.

Họ Sóc, từ những con sóc lùn châu Phi nhỏ bé đến những con sóc lớn Ấn Độ, có thân hình mảnh dẻ, đuôi xù và đôi mắt to tròn. Bộ lông của chúng mềm mượt, màu sắc biến đổi tùy loài. Chân sau thường dài hơn chân trước, có từ 4 đến 5 ngón và lòng bàn chân mềm mại.

Họ Sóc sinh sống ở nhiều môi trường khác nhau, từ rừng mưa nhiệt đới đến sa mạc, ăn chủ yếu thực vật như hạt và quả, nhưng một vài loài cũng ăn côn trùng và động vật nhỏ khác. Răng cửa của sóc lớn và tiếp tục mọc suốt đời, giúp chúng gặm nhấm dễ dàng, trong khi răng hàm dùng để nhai.

Sóc có thị lực tốt và hệ thống cảm quan nhạy bén, điều này đặc biệt quan trọng với loài sống trên cây. Chúng sinh sản một đến hai lần mỗi năm, con non sinh ra trần trụi và được mẹ chăm sóc. Con non được bú mớm trong khoảng 6-10 tuần và trở nên tự lập vào cuối năm đầu tiên.

Sóc mặt đất thường sống thành bầy đàn, trong khi sóc trên cây thường sống đơn độc.

Khi tổ bị đe doạ, sóc mẹ sẽ nhanh chóng di chuyển con non đến nơi an toàn và có thể xây tổ mới.

Sóc đất và sóc đá California có kỹ năng thông minh để lừa kẻ thù, bằng cách nhai da rắn chuông rồi xoa lên lông của mình. Nghiên cứu từ UC Davis cho thấy sóc, nhất là sóc cái và con non, thường xuyên áp dụng phương pháp này để đánh lừa những loài săn mồi hoặc đối thủ của mình.

Barbara Clucas, một nghiên cứu sinh về hành vi động vật tại UC Davis, đã quan sát thấy rằng sóc cái và con non thường nhai nát da rắn khô và bôi lên lông để lấy mùi rắn. Hành vi này giúp chúng che giấu mùi hương thực sự, điều này rất quan trọng đặc biệt khi sóc đang ngủ vào ban đêm hoặc muốn cảnh báo về sự có mặt của rắn trong hang.

Không chỉ dùng da rắn, sóc còn lấy mùi từ đất đá hay những nơi rắn đã từng đến để tạo mùi. Đây là một chiến thuật thông minh nhằm tự bảo vệ khỏi rắn chuông. Sóc cũng dùng các chiêu thức như làm nóng đuôi để gửi tín hiệu cảnh báo đến rắn, đánh giá mức độ nguy hiểm qua âm thanh và thể hiện sự quả cảm khi đối đầu với rắn.

Sóc Glaucomys volans là loài không có cánh nhưng bay lượn rất điêu luyện. Chúng hoạt động linh hoạt vào ban đêm, trong khi ban ngày trú ẩn dưới hang hoặc tổ trên cây. Sóc bay hay chiếm đóng tổ của các loài sóc khác như nơ trú ẩn, trong tổ chúng sử dụng vỏ cây, mảng rêu, địa y và lông để trang trí chỗ nghỉ ngơi.

Mùa giao phối của sóc Glaucomys volans diễn ra từ tháng 2 đến tháng 3. Sau khoảng 40 ngày mang thai, sóc cái sẽ sinh từ 2 đến 6 con non trong một tổ ấm áp. Chúng cần 10 tuần để bú mẹ trước khi có thể tự bay lượn.

Sóc đực trưởng thành có chiều dài khoảng 25cm, đuôi dài đến 12cm và nặng 79g. Chúng có khả năng bay xa tới 90m trong một lần lượn, tận dụng màng da giữa các chi và mắt cá chân. Sóc tìm kiếm thức ăn trên cây như quả, vỏ cây, địa y, nấm, và chỉ bay khi gặp nguy cơ từ những loài săn mồi như cú.

Thức ăn ưa thích của sóc bay bao gồm côn trùng, trứng chim và các động vật nhỏ. Thường sống một mình nhưng khi có nhiều nguồn thức ăn, chúng có thể tập trung đông đúc ở một khu vực. Vào mùa thu, sóc bay hay trữ thức ăn trong bọng cây để dùng trong mùa đông. Tuy không ngủ đông, chúng lại giảm hoạt động đáng kể khi mùa đông tới.

Thịt sóc, giống như nhiều loại thịt thú hoang dã khác, có thể gây rủi ro sức khỏe vì nồng độ ô nhiễm hoặc chất thải độc hại cao. Năm 2007, cộng đồng New Jersey, Mỹ, khuyến cáo người dân, nhất là trẻ em và phụ nữ mang thai, hạn chế ăn thịt sóc sau khi phát hiện một con sóc nhiễm chì gần bãi rác Ringwood Mines.

Chất thải độc hại từ bãi rác này đã gây nguy hiểm đến sức khỏe trong thời gian dài, và việc săn sóc cùng tiêu thụ thịt sóc từ lâu đã trở thành truyền thống của một số cộng đồng. Năm 1997, các bác sĩ ở Kentucky cảnh báo nguy cơ từ việc ăn não sóc, một món ăn phổ biến ở địa phương. Ở phía Tây nước Mỹ, nghiên cứu phát hiện tỷ lệ cao bệnh Creutzfeldt-Jakob, gây mất trí nhớ và tử vong, liên quan đến việc tiêu thụ thịt sóc.

Một số người duy trì các nghi lễ đặc biệt để chuẩn bị và ăn não sóc, trong khi nhiều người khác chọn cách tránh xa thực phẩm này.

Một nghiên cứu mới của các nhà khoa học Anh cho biết, sóc đỏ sẽ hoàn toàn biến mất trong 20 năm tới. Theo công bố của đại học Oxford, sự mở rộng đô thị, nỗ lực bảo tồn thất bại của chính phủ và cạnh tranh từ sóc xám đã khiến số lượng sóc đỏ giảm hơn 50% trong vòng nửa thế kỷ qua. Chỉ còn 20 năm nữa, chúng ta có thể không còn được thấy loài động vật này nữa.

Sóc đỏ, hay còn gọi là sóc Á-Âu, là động vật ăn tạp sống trên cây thuộc chi Sciurus. Chúng dài khoảng 19-23cm và nặng từ 250-340g.

Không chỉ sóc đỏ, các loài như Nhím Âu, Chuột nưa sóc, thỏ rừng và mèo rừng cũng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Báo cáo của Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã của Đại học Oxford cho thấy số lượng Nhím Âu đã giảm mạnh từ 30 triệu xuống còn 15 triệu từ những năm 1950.

Mặc dù nhiều loài động vật có vú ở Anh đã giảm đáng kể trong 25 năm qua, nhưng một số loài khác như chuột đồng và rái cá lại ổn định và thậm chí tăng lên trong thập kỷ gần đây…

Sách đỏ Việt Nam liệt kê các loài động vật ở Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng ở các mức độ khác nhau. Trong số đó, nhiều loài chỉ xuất hiện tại Việt Nam mà không nơi nào khác có. Dưới đây là danh sách các loài sóc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng tại Việt Nam và trên toàn cầu.

Sóc bay lông tai: Có tên khoa học là Belomys pearsonii, thuộc họ Sóc, bộ Gặm nhấm. Được mô tả lần đầu bởi Gray vào năm 1842.

Sóc bay nhỏ: Được biết đến với tên gọi sóc bay Đông Dương hoặc sóc bay Phayre, tên khoa học là Hylopetes phayrei. Loài này thuộc họ Sóc, bộ Gặm nhấm, sống ở Trung Quốc, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam. Được Blyth mô tả vào năm 1859.

Sóc bay sao: Loài sóc bay sao (Petaurista…

Loài động vật gặm nhấm có phân bố rộng rãi ở các nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanma, Nepal và Việt Nam.

Sóc lớn đen, với tên khoa học là Ratufa bicolor, thuộc chi Ratufa, là một loài sóc cây. Loài này xuất hiện từ miền Bắc Bangladesh, đông bắc Ấn Độ, đông Nepal, Bhutan, miền nam Trung Quốc, Myanma, Lào, Thái Lan, Malaysia, Campuchia, Việt Nam đến phía tây Indonesia.

Sóc đỏ, còn gọi là Sóc đỏ Á-Âu, có tên khoa học Sciurus vulgaris, thuộc chi Sciurus, họ Sóc, bộ Gặm nhấm, được mô tả bởi Linnaeus vào năm 1758. Sóc đỏ sống trên cây và ăn tạp, phổ biến khắp Âu-Á. Ở Đại Anh và Ireland, số lượng sóc đỏ giảm mạnh do sự xâm nhập của sóc xám miền Đông (Sciurus carolinensis) từ Bắc Mỹ. Các nghiên cứu gần đây cho thấy số lượng loài này đang giảm nhanh chóng.

Để kiểm soát sự phát triển nhanh chóng của sóc xám, các nhà khoa học Mỹ đã đưa ra một biện pháp độc đáo: tẩm thuốc ngừa thai vào hạt hướng dương, món ăn yêu thích của sóc xám.

Trong việc đối phó với sóc xám phá hoại ở nông trại và khu dân cư, các nhà khoa học đã nghĩ đến việc sử dụng thuốc ngừa thai để kiểm soát sinh sản của chúng. Tuy nhiên, thách thức là làm sao để sóc xám tiêu thụ thuốc một cách hiệu quả, khi kích thước thuốc quá lớn so với họng chúng.

Nhóm nghiên cứu đã đưa ra hai phương án: sử dụng vắc-xin để ngăn chặn hoocmon sinh sản hoặc giảm nồng độ cholesterol, chất liên quan đến hoocmon dục tính, trong cơ thể sóc xám. Một mũi tiêm vắc-xin có thể duy trì tác dụng trong nhiều năm, nhưng việc bắt sóc và tiêm thuốc là một công việc không hề dễ dàng.

Trước khi áp dụng phương pháp sử dụng DiazaCon, nhóm nghiên cứu đã tiến hành gần 10 năm nghiên cứu chi tiết về tác dụng của chất này lên sóc xám. Họ đã chi một số tiền lớn để giữ gìn và phục hồi cây cỏ bị phá hoại bởi sóc. DiazaCon được tẩm vào hạt hướng dương đen, món ưa thích của sóc xám, ở những địa điểm mà chúng xuất hiện thường xuyên.

Dù rằng hạt hướng dương đen chuyển sang màu hồng sau khi tẩm thuốc, nhưng sóc xám vẫn không quan tâm. Nghiên cứu sẽ tiếp tục trong năm tới để theo dõi hành vi và sinh sản của sóc xám, đồng thời kiểm tra xem DiazaCon có gây tác dụng phụ hay không và liệu những loài săn mồi có bị ảnh hưởng hay không.

Hãy cùng khám phá những điều thú vị về loài sóc:

• Trong tiếng Hy Lạp, “Sóc” có nghĩa là “chiếc đuôi bóng tối”.
• Sóc không ngủ đông nhưng vẫn tích trữ hạt và quả sồi cho mùa đông.
• Chân sau của sóc mềm dẻo, giúp chúng trèo cây nhanh chóng.
• Mũi sóc đực cực nhạy, có thể ngửi thấy mùi sóc cái từ khoảng cách 1,6 km.
• Sóc giao phối từ tháng 2 đến tháng 5, mỗi lứa mẹ đẻ từ 2 đến 4 con.
• Chân trước của sóc có 4 ngón sắc nhọn để bám cây chắc chắn.
• Sóc xám sống rộng rãi từ miền Đông Mỹ đến Vương quốc Anh và Nam Phi.
• Trên thế giới có khoảng 285 loài sóc, phân bố trên khắp các lục địa trừ Nam Cực và Úc.
• Mỗi tuần, sóc có khả năng tiêu thụ lượng thức ăn bằng trọng lượng cơ thể của chúng.
• Sóc có thể nhảy xa tới 6 mét.
• Khi nhảy từ trên cao, sóc sử dụng đuôi như chiếc dù.
• Sóc đất Bắc cực có thể chống lại việc đóng băng khi ngủ đông.
• Mắt sóc được đặt ở vị trí cao giúp chúng nhìn thấy phía sau.
• Năm 2007, Iran tuyên bố bắt sóc gián điệp.
• Năm 2013, sóc được cho là đã giết người ở Rừng quốc gia Los Angeles.
• Sóc rất thông minh, chúng có thể học cách vượt qua các trở ngại.
• Sóc có thể nhảy xa tới 20 feet (6m).
• Chân trước sóc có năm ngón riêng biệt.
• Sóc đã tham gia trong phim “Charlie và nhà máy Socola” năm 2005.
• Cây cầu Nutty Narrows tại Longview, Washington được đặt tên theo sóc.
• Mặc dù có thể chạy tới tốc độ 30km/h, hầu hết sóc chỉ chạy một nửa tốc độ đó.