Khám phá 12 điều bí mật về cuộc sống của gấu trúc

Gấu trúc nổi bật với bộ lông đen trắng độc nhất. Bộ lông màu đen quanh mắt, tai và chân khiến chúng trông vô cùng tinh tế.

Triết học Trung Quốc thường liên hệ vũ trụ với hai thực thể đối lập, Âm và Dương. Bộ lông đen – trắng của gấu trúc là biểu trưng hoàn hảo cho triết lý này. Nhìn vào bộ lông của gấu trúc, bạn sẽ nhận ra sự đối lập và hài hòa, đúng với khái niệm âm dương.

Gấu trúc thường xuyên tận hưởng bữa ăn chủ yếu từ tre, với chế độ ăn độc đáo và phong cách riêng. Gấu trúc phải ăn tới hơn 12 tiếng mỗi ngày với khẩu phần chủ yếu là tre để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Sau khi ăn, chúng tiếp tục chuỗi ngủ nghỉ, tạo nên một chu kỳ sống thư giãn và thoải mái như cuộc sống của gấu trúc.

Khi bạn định thăm gấu trúc tại các cơ sở hoặc vườn thú, nên ghé qua vào buổi sáng lúc 8 giờ, khi chúng bắt đầu bữa ăn. Đó là cơ hội tuyệt vời để chiêm ngưỡng sự hoạt bát và những khoảnh khắc đáng yêu của gấu trúc.

Mặc dù gấu trúc thuộc bộ ăn thịt, chúng chủ yếu ăn lá tre và lá trúc. Gấu trúc trưởng thành hàng ngày tiêu thụ ít nhất 18 kg lá trúc để duy trì thể trạng. Khi đến Thành Đô hoặc Đô Giang Yển, thiên đường của gấu trúc, bạn sẽ thấy cảnh tượng đáng yêu khi chúng nhâm nhi lá trúc tươi và thưởng thức măng.

Trong tự nhiên, đôi khi gấu trúc cũng ăn cỏ, củ dại, thịt chim, động vật gặm nhấm, thậm chí xác thối. Gấu trúc nuôi nhốt còn được thưởng thức mật ong, trứng, cá, rau củ, và hoa quả như táo, cam, hay chuối. Tình nguyện viên tại các khu bảo tồn gấu trúc có thể học cách làm bánh dành cho gấu trúc và cùng chia sẻ với chúng.

Gấu trúc sơ sinh có trọng lượng từ 80 – 200 gram và chiều dài 15 cm, tương tự một chiếc bút chì. Trong khi đó, gấu trúc mẹ nặng từ 80 – 130 kg khi được nuôi nhốt, và từ 60 – 100 kg khi sống ngoài tự nhiên. So với mẹ, gấu trúc con nhỏ xíu đến đáng ngạc nhiên (chỉ bằng một phần nghìn trọng lượng của mẹ).

Gấu trúc con dễ thương chưa thể bò cho đến khi được 3 tháng tuổi, mắt mở sau 45 ngày, và cần được bảo vệ đặc biệt trong 120 ngày đầu tiên. Từ tháng thứ 14, chúng bắt đầu thử ăn thức ăn cứng, đặc biệt là lá tre. Cai sữa vào khoảng 18 – 24 tháng tuổi, chúng sẽ rời xa mẹ và sống tự lập, trong khi gấu trúc mẹ sẵn sàng chờ đón lứa mới.

Cuộc sống của một con gấu trúc trải qua 4 giai đoạn chính: sơ sinh (0 – 4 tháng), con non (4 – 24 tháng), tự lập (1,5 – 2 năm) và trưởng thành (4 – 6 năm). Tuy nhiên, khi vừa mới sinh ra, gấu trúc không có màu lông đen trắng như chúng ta thường thấy. Trên thực tế, gấu trúc mới sinh có màu hồng và trong vòng một tháng, bộ lông của chúng dần dần chuyển từ màu hồng sang đen – trắng.

Chú ý: Gấu trúc con thường sinh ra vào cuối hè – đầu thu, khoảng tháng 8 – tháng 9. Nếu muốn tận mắt chứng kiến gấu trúc sơ sinh, bạn nên đến Căn cứ gấu trúc Thành Đô hoặc Khu bảo tồn gấu trúc Bifengxia ở thị trấn Nhã An. Tại đây, gấu trúc mới sinh được chăm sóc rất kỹ và nếu may mắn, bạn sẽ thấy cảnh gấu trúc mẹ cho con bú.

Gấu trúc nổi tiếng với tuổi thọ cao. Trung bình, một con gấu trúc sống tự nhiên có thể sống khoảng 20 năm, trong khi gấu trúc nuôi nhốt có thể sống từ 25 – 35 năm. Con gấu trúc nuôi nhốt có tuổi thọ cao nhất hiện nay là gấu trúc cái Xinxing tại vườn thú Trùng Khánh, đạt 38 tuổi và qua đời vì suy đa tạng vào ngày 8/12/2020.

Trước đó, còn có chú gấu trúc Jia Jia ở Công viên Đại Dương Hồng Kông, sinh năm 1978 và qua đời ngày 16/10/2016, cũng thọ 38 tuổi (tương đương với hơn 130 năm tuổi của con người).

Gấu trúc không ngẫu nhiên được gọi là “hóa thạch sống” hoặc “quốc bảo” (báu vật quốc gia). Loài động vật này đã đột ngột xuất hiện vào cuối thế Pliocen hoặc đầu thế Pleistocen, tức là hơn 2 – 3 triệu năm trước. Hóa thạch của gấu trúc được phát hiện không chỉ ở Myanmar và Việt Nam, mà còn đặc biệt phổ biến ở phía Tây Trung Quốc.

Đừng đánh giá gấu trúc chỉ qua vẻ ngoài đáng yêu và thư giãn. Chúng có khả năng leo cây cực kỳ nhanh nhẹn và tinh tế, thậm chí đạt đến những kỹ năng đỉnh cao. Trong tự nhiên, gấu trúc thường leo lên cây cao để tránh kẻ thù, còn gấu trúc nuôi cũng thích leo cây để ngắm cảnh và quan sát môi trường xung quanh.

Đặc biệt, khả năng bơi lội của gấu trúc thật sự ấn tượng. Chúng bơi lội tự tin và linh hoạt không kém gì những vận động viên chuyên nghiệp. Khi gặp nguy hiểm, gấu trúc có thể sử dụng kỹ năng bơi lội để thoát thân an toàn.

Bàn tay của gấu trúc có điểm đặc biệt với 5 ngón tay, kèm theo một ngón phụ hoạt động giống như ngón tay cái. Điều làm nên sự thú vị là ‘ngón cái giả' này thực chất là xương cổ tay phát triển đặc biệt, chìa ra một cách độc đáo. Các cơ kiểm soát xương này được sắp xếp tinh vi, giúp ngón tay giả có khả năng cử động linh hoạt, từ việc cầm nắm thân cây tre đến các hoạt động khác.

Gấu trúc lớn dành phần lớn thời gian trong ngày để nghỉ ngơi, lang thang và tìm kiếm thức ăn trong các khu rừng tre, trúc tại vùng đồi núi Trung Quốc, chủ yếu ở tỉnh Tứ Xuyên, theo Tree Hugger. Chúng có ngoại hình đặc trưng với các mảng lông màu đen nổi bật quanh mắt, tai và trên toàn bộ cơ thể. Dấu chân của chúng rõ ràng với 5 móng vuốt sắc nhọn. Với móng vuốt ngắn, gấu trúc thực sự là nhà thám hiểm leo trèo.