Hành trình tìm hiểu lịch sử Hà Nội là một khám phá thú vị, cuốn hút du khách vào quá khứ của Việt Nam và nhìn thấy sự phát triển của một thành phố hiện đại sau những biến cố lớn lao.
Hà Nội với những biến cố và thăng trầm của dân tộc (Ảnh: sưu tầm)
Thủ đô Hà Nội được coi là một bảo tàng sống với hàng ngàn di tích lịch sử và văn hóa nổi bật. Từ các con phố cổ kính đến những công trình kiến trúc hiện đại, Hà Nội luôn gây ấn tượng mạnh mẽ với du khách. Hãy cùng khám phá thêm về lịch sử của thành phố này qua bài viết dưới đây.
1. Các giai đoạn lịch sử của Hà Nội
Hà Nội không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là trung tâm kinh tế và văn hóa của Việt Nam. Lịch sử của Hà Nội gắn liền với những biến động của dân tộc, từng là kinh đô của nhiều triều đại phong kiến. Thành phố này nằm ở phía Tây Bắc của đồng bằng sông Hồng, giáp với nhiều tỉnh phía Bắc, Đông, Tây và Nam.
Với những dấu ấn đặc trưng và vẻ đẹp tự nhiên tuyệt đẹp, Hà Nội trở thành điểm đến hấp dẫn cho cả du khách trong nước và quốc tế.
1.1. Sự hình thành lịch sử của Hà Nội từ thời kỳ tiền Thăng Long
Khoảng 20,000 năm trước, thời kỳ Sơn Vi, các di tích khảo cổ tại Cổ Loa đã chứng minh sự hiện diện của con người trong vùng lân cận Hà Nội.
Trong thế kỷ thứ III TCN, Thục Phán chọn Cổ Loa, nay thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội, làm nơi xây dựng đô thành. Sự kiện này đã đánh dấu sự phát triển của Hà Nội trở thành trung tâm chính trị và xã hội của đất nước.
Sau gần 1,000 năm dưới ách thống trị của phương Bắc, Cổ Loa cuối cùng đã trở thành thủ đô chính thức của Việt Nam sau khi Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán vào năm 938.
>>> Bảo tàng Phòng không – Không quân tại Hà Nội: Nơi lưu giữ những trang sử hào hùng
1.2. Lược sử ngắn gọn của Hà Nội trong thời kỳ Thăng Long
Đây là một cột mốc vô cùng quan trọng đối với cả lịch sử Hà Nội và lịch sử của cả nước Việt Nam, bắt đầu từ thời Lý và kéo dài đến ngày nay.
- Các giai đoạn lịch sử của Hà Nội dưới thời nhà Lý
Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ), người sáng lập Thăng Long, đã khởi đầu triều đại Lý lừng lẫy trong lịch sử Việt Nam. Ông không chỉ là một nhà lãnh đạo kiệt xuất về chính trị, quân sự và văn hóa, mà còn xây dựng nhiều công trình quan trọng tại Thăng Long như lâu đài, cung điện, đền chùa và hệ thống phòng thủ. Thăng Long với hình tượng rồng bay cao đã trở thành biểu tượng của sự phát triển quốc gia. Vì những đóng góp này, Lý Công Uẩn được gọi là Lý Thái Tổ và đặt tên quốc hiệu là Đại Việt.
Lý Thái Tổ, người sáng lập Thăng Long và triều đại Lý (Ảnh: sưu tầm)
Qua những biến cố của quốc gia, Thăng Long ngày càng nổi bật và khẳng định vị thế của mình trong vùng. Trong thời kỳ nhà Lý, khi Thăng Long được chọn làm kinh đô, quân đội Việt Nam đã đánh bại hoàn toàn quân Tống trong cuộc xâm lược lần thứ hai. Tháng 3 năm 1077, Lý Thường Kiệt – một anh hùng dân tộc sinh ra ở Thăng Long – đã sử dụng mọi kiến thức về quân sự, chính trị và ngoại giao để đánh bại quân Tống và ngăn chặn mọi kế hoạch xâm lược của họ. Từ chiến thắng này, trong suốt 200 năm tiếp theo,
Sau đó, quân đội Tống không còn dám xâm nhập lãnh thổ Việt Nam.
- Lịch sử Hà Nội dưới triều đại Nhà Trần
Nhà Lý yếu đi, triều đại Trần ra đời. Năm 1226, Trần Thái Tông lên ngôi, tiếp tục đặt đô tại Thăng Long. Kinh đô được mở rộng rộng lớn hơn, khu dân cư phân thành 61 phường.
Triều Trần chứng minh bản lĩnh qua ba lần đánh bại giặc Nguyên Mông, ngăn họ xâm lược nước ta trong suốt 30 năm (1258 – 1288). Khi quân Nguyên đến biên giới đầu năm 1285, vua Trần Nhân Tông triệu tập Hội nghị Diên Hồng tại Thăng Long.
Triều đại Trần suy yếu, năm 1400, Hồ Quý Ly thành lập triều đại Hồ. Hồ Quý Ly xây dựng kinh đô mới tại An Tồn, Thanh Hoá và đặt tên là Tây Đô, dân gian gọi là thành nhà Hồ. Trong thời kỳ này, Thăng Long mang tên Đông Đô.
Nhà Hồ chống cự quân Minh cuối năm 1406. Cuộc kháng chiến kéo dài ngắn ngủi trước khi cha con Hồ Quý Ly bị bắt và giết tại Trung Quốc. Năm 1407, quân Minh chiếm Thăng Long và đổi tên thành Đông Quan.
- Lịch sử Hà Nội dưới triều Lê
Lê Lợi và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Mười năm kháng chiến với quân Minh, Lê Lợi giải phóng Đông Quan và đổi tên thành Đông Kinh. Dưới triều Mạc, vào năm 1527, tên thành trở lại Thăng Long.
- Lịch sử Hà Nội dưới thời Nhà Nguyễn
Năm 1802, Gia Long lập triều Nguyễn, đặt đô ở Phú Xuân (Huế). Thăng Long vẫn là trung tâm của 11 trấn Bắc Thành, nhưng chữ “Long” đổi thành “Thịnh”. Năm 1858, Hà Nội bị Pháp chiếm đóng, trở thành một phần của Đế quốc Pháp hơn nửa thế kỷ.
Sau Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 2/9/1945, tại Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Hà Nội trở thành thủ đô của quốc gia độc lập.
Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội
Sau kháng chiến chống Pháp kéo dài 9 năm, vào ngày 7/5/1954, chiến thắng Điện Biên Phủ dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đánh dấu bước ngoặt lịch sử.
- Lịch sử Hà Nội năm 1954
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, tại Hội nghị Genève, Việt Nam được công nhận chủ quyền lãnh thổ. Ngày 10-10-1954, Hà Nội giải phóng khỏi thực dân Pháp.
Tuy nhiên, miền Nam do Pháp chuyển giao cho Mỹ, nên cuộc kháng chiến chống Mỹ kéo dài hơn 20 năm tiếp theo. Ngày 30/4/1975, chiến dịch Hồ Chí Minh kết thúc, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Ngày 25/4/1976, Quốc hội chính thức công bố Hà Nội là Thủ đô của Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Sự kiện thống nhất đất nước năm 1975
>>> Xem thêm: Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam: Nơi lưu giữ ký ức oai hùng
1.3 Lịch sử của Hà Nội trong thời kỳ hòa bình và đổi mới
Sau khi thoát khỏi ách đô hộ thực dân, Hà Nội đã phát triển vượt bậc qua nhiều thập kỷ. Thành phố phát triển mạnh mẽ cả về quy mô lẫn cơ sở hạ tầng, với nhiều công trình ấn tượng và hệ thống đường phố ngày càng hoàn thiện.
Hà Nội đang phát triển mạnh mẽ (Ảnh: sưu tầm)
2. Những địa điểm lịch sử ấn tượng ở Hà Nội
Nếu muốn tìm hiểu về quá khứ và ngắm nhìn các di tích quý giá tại Hà Nội, bạn không thể bỏ qua các vị trí dưới đây:
- Di tích lịch sử Hà Nội – Quần thể Hoàng Thành Thăng Long
Vị trí: 19 Đường Hoàng Diệu, Phường Điện Bàn, Quận Ba Đình, Hà Nội.
Thời gian mở cửa: Từ 8:00 sáng đến 5:00 chiều.
Quần thể Hoàng Thành Thăng Long là biểu tượng cho sự phát triển của Thủ đô qua hơn 1000 năm lịch sử. Nơi này gắn liền với nhiều triều đại phong kiến của Việt Nam như thời Lý, Trần, Lê và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 2010. Với giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt, Quần thể Hoàng Thành Thăng Long trở thành điểm tham quan không thể bỏ lỡ khi tới Hà Nội.
Hoàng Thành Thăng Long (Ảnh: sưu tầm)
- Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
Địa chỉ: 2 Đường Hùng Vương, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Hà Nội.
Thời gian mở cửa: Từ 8:00 sáng đến 11:00 sáng từ thứ Ba đến thứ Năm, và 8:00 sáng đến 11:30 sáng vào thứ Bảy và Chủ Nhật.
Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những điểm tham quan nổi tiếng hàng đầu tại Hà Nội. Nơi đây là dịp để tôn vinh Bác Hồ – vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, đồng thời khám phá cuộc sống giản dị của Người thông qua những ngôi nhà sàn và ao cá nơi Bác thường sống. Đừng quên tham quan Quảng trường Ba Đình, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên Ngôn Độc Lập năm 1945 và chứng kiến lễ thượng cờ và hạ cờ trang nghiêm.
Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (Ảnh: sưu tầm)
- Biểu tượng lịch sử đặc biệt của Hà Nội – Cầu Long Biên
Địa chỉ: Quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội.
Thời gian mở cửa: Cả ngày.
Cầu Long Biên là nhân chứng cho hai cuộc kháng chiến mạnh mẽ của người dân Hà Nội. Đây là cây cầu thép đầu tiên bắc qua sông Hồng, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế và văn hóa của thành phố. Dù có nhiều cây cầu mới được xây dựng, Cầu Long Biên vẫn giữ vị trí đặc biệt trong đời sống hàng ngày của cư dân nơi đây. Với kiến trúc cổ kính và khung cảnh tuyệt đẹp về đêm, cây cầu là điểm check-in yêu thích của giới trẻ.
Cầu Long Biên – Biểu tượng lịch sử (Ảnh: sưu tầm)
- Địa điểm lịch sử Hà Nội – Nhà tù Hỏa Lò
Địa chỉ: 1 Đường Hỏa Lò, Quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội.
Thời gian mở cửa: Từ 8:00 sáng đến 5:00 chiều.
Nhà tù Hỏa Lò – Di tích lịch sử đặc biệt của Hà Nội, từng được mệnh danh là “địa ngục trần gian” – nơi tù nhân chính trị bị đày đọa dưới sự tra tấn tàn nhẫn của thực dân Pháp.
Ngày nay, mọi bối cảnh trong di tích này đã được tái hiện bằng mô hình 3D sống động, mang đến cảm giác rùng mình và ám ảnh cho những ai đến tham quan.
Khung cảnh bên trong Nhà tù Hỏa Lò (Ảnh: sưu tầm)
- Gò Đống Đa – Một di tích lịch sử quan trọng ở Hà Nội
Địa chỉ: Số phố Tây Sơn, Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, Hà Nội.
Thời gian mở cửa: Cả ngày.
Gò Đống Đa – Ký ức về cuộc chiến đấu anh hùng của nghĩa quân Tây Sơn, nơi người ta tưởng nhớ chiến thắng vang dội tại Ngọc Hồi.
Công viên tại Đống Đa, được khánh thành từ năm 1989, có một tượng đài Quang Trung cao 14 mét bên cạnh các bức phù điêu tái hiện trận chiến lịch sử, cùng hai mô hình súng thần công. Hằng năm, vào ngày 5 tháng Giêng, lễ hội Gò Đống Đa diễn ra nhằm tưởng nhớ những tướng sĩ đã hy sinh trong cuộc chiến bảo vệ độc lập của Tổ quốc.
Lễ hội Gò Đống Đa (Ảnh: sưu tầm)
- Di tích lịch sử Hà Nội cổ – Ô Quan Chưởng
Địa chỉ: Số phố Thanh Hà, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Giờ mở cửa: Cả ngày.
Ô Quan Chưởng, còn biết đến với tên gọi Ô Đông Hà hay Ô Cửa Đông, là cửa ô duy nhất còn lại của thành Thăng Long xưa. Được chính thức công nhận là di tích lịch sử quốc gia vào ngày 19/01/2022, địa danh này mang tên vị quan chưởng và các tướng sĩ đã anh dũng bảo vệ cổng thành cũng như bình yên của người dân. Kiến trúc của Ô Quan Chưởng theo phong cách vọng lâu hai tầng, đặc trưng thời Nhà Nguyễn.
Ô Quan Chưởng – Di tích lịch sử Hà Nội
- Văn Miếu Quốc Tử Giám – Biểu tượng của di tích lịch sử
Địa chỉ: Số 58 Đường Quốc Tử Giám, Phường Văn Miếu, Quận Đống Đa, Hà Nội.
Giờ mở cửa: 08:00 – 17:00 hàng ngày.
Văn Miếu Quốc Tử Giám là ngôi trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi từng tổ chức các kỳ thi Đình để tuyển chọn người tài, phục vụ đất nước và thờ cúng các bậc tiên sư của Nho Giáo. Công trình với hơn 1000 năm lịch sử này được xây dựng từ thời vua Lý Thánh Tông.
Bên trong khuôn viên Văn Miếu Quốc Tử Giám, Khuê Văn Các nổi bật với kiến trúc độc đáo và giá trị lịch sử cao, trở thành điểm thu hút khách tham quan. Ngày nay, Văn Miếu là địa điểm lý tưởng để chụp ảnh tốt nghiệp và cầu mong may mắn trước các kỳ thi của giới trẻ Hà Nội.
Khuê Văn Các tại Văn Miếu Quốc Tử Giám
- Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
Cơ sở 1: Số 1 Tràng Tiền, Phường Phan Chu Trinh, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Cơ sở 2: Số 216 Trần Quang Khải, Phường Tràng Tiền, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia không chỉ là một công trình kiến trúc đặc sắc, mà còn lưu giữ nhiều cổ vật quý giá của Việt Nam, như một thư viện sống minh chứng rõ nét cho các câu chuyện lịch sử dân tộc.
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia (Ảnh: sưu tầm)
Khi đến Hà Nội, bên cạnh việc thăm các di tích lịch sử, bạn đừng quên trải nghiệm tại VinKE & Vinpearl Aquarium Times City – một điểm đến giải trí thú vị.
Thủy cung Times City được xếp vào hàng đầu về quy mô và vẻ đẹp ở Việt Nam, với không gian rộng lớn chứa nhiều loại cá và sinh vật biển từ khắp nơi trên thế giới.
Thủy cung Times City – Biển cả giữa trung tâm Thủ đô.
Với kiến trúc độc đáo hiện đại, thủy cung Times City Hà Nội như mang đến cho du khách một trải nghiệm hòa mình vào thế giới biển huyền ảo sống động. Tại đây, bạn có thể chiêm ngưỡng hàng loạt các loài cá với nhiều hình thái và màu sắc, cùng các sinh vật biển hiếm có.
Hãy thưởng thức cảnh tượng lung linh của những loài cá đẹp mắt tại thủy cung Times City.
Bên cạnh việc chiêm ngưỡng các bể cá, bạn còn có thể khám phá bí ẩn đại dương thông qua khu vực trưng bày tại thủy cung.
Khu trưng bày độc đáo tọa lạc bên trong VinKE & Vinpearl Aquarium Times City.
VinKE & Vinpearl Aquarium Times City là một điểm đến giải trí lý tưởng tại Hà Nội. Được thiết kế với nhiều trò chơi và hoạt động hướng nghiệp, nơi đây giúp trẻ em phát triển kỹ năng và khơi gợi sáng tạo.
VinKE & Vinpearl Aquarium Times City mang lại cho trẻ em những trải nghiệm hướng nghiệp và giáo dục bổ ích.
Với không gian rộng lớn gồm nhiều khu vực như khu hướng nghiệp, khu trò chơi vận động và khu máy trò chơi, VinKE & Vinpearl Aquarium Times City cung cấp nhiều hoạt động thú vị, hấp dẫn và mang tính giáo dục cao cho trẻ em.
Cả gia đình có thể tận hưởng các trò chơi vui nhộn tại VinKE & Vinpearl Aquarium Times City.
>>> Hãy nhanh tay đặt vé vào cửa VinKE & Vinpearl Aquarium để khám phá và trải nghiệm các hoạt động thú vị tại khu giải trí hàng đầu Thủ đô!
Trải nghiệm Hà Nội là sự kết hợp tuyệt vời giữa lịch sử và văn hóa độc đáo, nơi truyền thống song hành cùng hiện đại. Hà Nội chắc chắn sẽ làm mọi chuyến đi của bạn thêm ý nghĩa!
>>> Đừng bỏ lỡ cơ hội đặt vé vào cửa VinKE & Vinpearl Aquarium để nhận nhiều ưu đãi hấp dẫn nhất!
