Tìm hiểu về tác dụng và minh họa của phép điệp ngữ

Điệp Ngữ, một biện pháp tu từ đặc biệt, được sử dụng sáng tạo và linh hoạt trong văn học. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu hết bí ẩn của phép điệp ngữ. Bài viết này sẽ minh họa rõ hơn về tác dụng của nó thông qua các ví dụ cụ thể.

1. Điệp Ngữ là gì?

Điệp ngữ, hay còn biết đến với tên gọi điệp từ, là một loại biện pháp tu từ mang tính nghệ thuật, trong đó tác giả sử dụng việc lặp lại từ, cụm từ hoặc toàn bộ câu để làm tăng tính biểu cảm và sắc sảo cho bài thơ hay đoạn văn.

Nói một cách đơn giản, việc lặp lại từ, cụm từ hoặc cả câu được gọi là điệp ngữ. Một cách khác là dùng điệp cấu trúc cú pháp để tác giả lặp lại một dạng câu nhiều lần trong cùng một đoạn văn. Điệp ngữ thường xuất hiện trong cả bài thơ và đoạn văn, phụ thuộc vào mục đích sử dụng. Tuy nhiên, việc sử dụng điệp ngữ phải đảm bảo giữ nguyên tình cảm và tâm tư của tác giả trong tác phẩm.

2. Tác dụng của Điệp Ngữ là gì?

– Điệp Ngữ: Khẳng định mạnh mẽ

Đôi khi, tác giả dùng điệp ngữ để khẳng định chắc chắn một chân lý hoặc đưa ra một đề xuất nào đó.

Ví dụ:

‘Lá xanh, bông trắng, nhị vàng' và ‘nhị vàng, bông trắng, lá xanh' làm nổi bật vẻ đẹp thuần khiết của bông sen, biểu tượng quốc hồn của Việt Nam.

‘Một dân tộc gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm, một dân tộc gan góc đứng về phía Đồng minh chống phát xít suốt mấy năm qua, dân tộc đó xứng đáng được tự do, dân tộc đó xứng đáng được độc lập.'

(Tuyên ngôn độc lập – Hồ Chí Minh)

Cụm từ ‘Một dân tộc' được Bác Hồ sử dụng lặp lại, nhấn mạnh ý chí gan góc và can đảm của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.

‘Dân tộc ấy phải' được lặp lại hai lần trong đoạn văn để nhấn mạnh mạnh mẽ. Đây là một điều hiển nhiên rằng dân tộc Việt Nam, kiên cường và bất khuất, phải được độc lập. Tự do và độc lập là điều tất yếu, chứa đựng lòng yêu nước và dũng cảm trong cuộc chiến giành độc lập, tự do.

– Sức mạnh của Điệp Ngữ trong việc Nhấn mạnh

Việc lặp lại từ ngữ giúp tác giả tạo sự nhấn mạnh ý định và mong muốn của mình, truyền tải thông điệp mạnh mẽ qua lời văn.

Ví dụ:

‘Mùa xuân mơ màng bao phủ rừng trắng,

Kỷ niệm người đan nón, từng sợi giang chuốt đẹp hồn,

Tiếng ve vang, rừng hòa mình trong ánh vàng bất tận.'

Hồi ức về em gái ngày xưa, mình và măng,

Thu rọi, trăng sáng, hòa bình tràn ngập rừng núi,

Tiếng hát ân tình, lòng trung thành,'

Từ ‘Nhớ' được lặp đi lặp lại, tô đậm nỗi nhớ sâu thẳm, xao xuyến kỷ niệm.

Dưới ánh sáng của điệp ngữ,

Câu chuyện văn học trở nên sinh động,

Từ ngôn từ gợi lên hình ảnh, kích thích trí tưởng tượng.

Ví dụ: ‘Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm', hình ảnh núi non hiện lên hùng vĩ và hiểm trở.

Lặp từ tạo nên sự liệt kê,

Ví dụ: Như là,

‘Còn sót giữa biển cả bao la,

Chân tình anh dành trọn với cô bán rượu say đắm'.

Trong những đêm vàng bên bờ suối, ánh trăng tỏa sáng nhẹ nhàng, say mê như mùi rượu ngọt ngào. Bạn có thấy không?

Khi ánh trăng tan, chúng ta đắm mình trong hương vị của mồi uống, như là một kỷ niệm đậm nét khắc sâu trong tâm trí.

Ngày mưa chuyển khắp nơi, mang theo hương vị của nước mưa, tôi nghĩ về những khoảnh khắc đáng nhớ và khác biệt.

Mỗi giọt mưa là một câu chuyện, kể về những cảm xúc tột đỉnh của niềm vui và sự pha chút buồn vui của những ngày đã qua.